شهرسازی در ایران و جهان در سالهای اخیر پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته و بهترین پروژه های طراحی شهری در ۳-۵ سال اخیر انجام گرفته اند. بطور خلاصه باید گفت که : طراحی شهری فرآیندی است که به شکل‌دهی فیزیکی بافت‌های مختلف شهری و روستایی منجر می‌شود. طراحی شهری با رویکرد ساختارگرایی به ایجاد اماکن متعدد می‌پردازد. این فرآیند طراحی ساختمان‌ها، فضاها و چشم‌اندازها را در برمی‌گیرد و نهایتا جریانی را به راه می‌اندازد که به عمران و آبادی شهری کمک می‌کند.
در ادامه به نمونه پروژه های طراحی شهری انجام گرفته در ایران و جهان خواهیم پرداخت.
در ابتدا باید خلاصه ای از طراحی شهری گفت:
همزمان با شکل‌گیری صنف طراحان شهری، معماران، شهرسازان، طراحان فضای سبز، مهندسان راه، هنرمندان و طیف وسیعی از مشاغل وفاداری خود را به این حوزه «طراحی شهری» اعلام کردند.در واقع رسالت این حوزه‌ها تغییر روند شکل‌دهی فضاهای پیرامونی بود. از جمله مباحث چالش برانگیز میان این حوزه‌ها عبارت بودند از:
الف) معماران باید سوای از طراحی ساختمان‌ها، با موقعیت مکانی بناها هم در ارتباط باشند.
ب) شهرسازان هم باید با شکل فیزیکی توسعه و گسترش شهرها ارتباط داشته باشند.
ج) طراحان فضای سبز هم باید در ابتدای فرآیند طراحی شهری به بررسی و فهم درست از مناطق مورد نظر دست یابند.
د) مهندسان راه هم باید به جای تمرکز روی مباحث ترافیکی، از مهارت‌های خود در ایجاد فضاهای دلپذیر (چه برای سکونت و چه برای مشاهده صرف) استفاده کنند.
1. پروژه توسعه ی مجدد محدوده ی ایستگاه اصلی شهر تاینان واقع در کشور تایوان
2
پروژه ی توسعه ی مجدد محدوده ی ایستگاه اصلی شهر تاینان واقع در کشور تایوان
این پروژه درصدد جذب گردشگر برای شهر تاینان و از آن طریق برای کشور تایوان بود. در طرح جامع شهر تاینان سه هدف اصلی و مهم برای طراحی این محدوده در نظر گرفته شده بود.
- طراحی بر اساس فرهنگ جامعه و مداخله ی طبیعی
- توسعه ی پایدار قابل سکونت
- مکانی بالقوه برای زیستگاه های طبیعی
در حالت کلی هدف از این طراحی مداخله ی فرهنگی و ایجاد محیطی پر جنب و جوش و به همان میزان محیطی آرام و دنج بود. نهایتا شرکت مکس تردس با طراحی خود و در نظر گرفتن همه جوانب برنده ی مسابقه شد.
این پروژه، در حالیکه هویت تاریخی محدوده های اطراف خود را پررنگ کرده است، نمونه ای از پروژه ی پایدار در طراحی شهری نیز می باشد.
1
3
4
چه اقداماتی در دستور کار طراحان شهری قرار دارد؟
1 _ وسعت دید دادن به فضای شهری _ استفاده از ابتکارهایی چند در تولید و بازتولید محیط‌های پیرامونی
2 _ طراحی فضاهای ساخته شده _ از کل شهرها و حومه‌های آنها گرفته تا خیابان‌ها و میدان‌ها ارایه نظرات خود بر چگونگی عمران و احیای شهرها
3 _ تحقیق و تفحص پیرامون مناطق مورد نظر و ساکنان آنها در نظر گرفتن بافت فیزیکی، سیاسی، اقتصادی و روان‌شناسی حاکم بر آن مناطق
4 _ تحت تاثیر قرار دادن مردم با ابتکارات خود، کمک به آنها در اتخاذ تصمیم‌هایی مناسب و آموزش آنها جهت ایجاد مکان‌های مطلوب
5 _ توسعه سیاستگذاری‌های نوین پیرامون ساخت و سازهای شهری
6 _ مشاور گروهی _ کمک به مردم برای برعهده گرفتن نقش‌هایی پیرامون سازندگی و طراحی حومه‌ها
7 _ ارایه تصاویر گرافیکی _ از طراحی‌های کلی و تکنیکی گرفته تا استفاده از آخرین دستاوردها در طراحی‌های کامپیوتری
در این راستا وبسایت آتلیه آرمانشهر و مرکز انجام پایان نامه ها و پروژه های طراحی شهری منابع بهتری فراهم آورده است که پیشنهاد می کنیم نگاهی بیندازید.
۲٫ پروژه طراحی شهری محور جهارباغ منطقه ۲۲ شهر تهران
5
مساحت پروژه : ۴۷۰ هکتار
چهارباغ تهران با مساحتی بالغ بر ۴۷۰ هکتار،مهمترین عنصر استخوان‌بندی منطقه ۲۲ و معرف تمام عیار هویت دروازه‌ای منطقه می‌باشد. این محور از شاخص‌ترین پهنه‌های کار- فعالیت و گردشگری شهر تهران بوده که در تلفیق با بستر طبیعی منطقه، نظام عملکردی- فضایی یکپارچه‌ای را در عین تنوع و تکثر زیر پهنه‌های فعالیتی ایجاد کرده است.
6
سه پهنه سکونت،کار و تفریح با تأمین خدمات مطلوب سکونت، گردشگری- فعالیت و … با غلبه فضای باز و سبز ،علاوه بر ایجاد پیوند عملکردی و فضاهای شهری پرنشاط و خاطره‌انگیز ، بافت سایر بخشهای مختلف منطقه از شرق تا غرب و جنوب تا شمال را به هم مرتبط ساخته و ساختاری منسجم و هماهنگ در منطقه تعریف نموده است.
7
رونق اقتصادی حاصل از تمرکز فعالیت‌های گوناگون، در عین پاسخگویی به نیازهای ساکنین، محور چهارباغ را به عنصری فرامنطقه‌ای و محل مناسبی برای گذران اوقات فراغت، زندگی و کار بدل کرده و آن را به عنوان یک پتانسیل ویژه در جهت جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، عمومی در سطح شهر تهران مطرح ساخته است.
8